Meibomian bezi disfonksiyonu nedenleri, risk faktörleri ve tedavisi
Meibomian bezi disfonksiyonu, hiç duymadığınız, en yaygın göz sorunlarından biri olabilir.
Meibomian ("mey-BO-mi-an") göz kapaklarındaki özel bir bez tipine verilen addır. Meibomian bezleri adını, bunları 1666’da ilk kez tanımlayan ve çizimlerini yapan Alman doktor Heinrich Meibom’dan almıştır.
Üst göz kapağında yaklaşık olarak 25 ila 40 ve alt göz kapağında 20 ila 30 meibomian bezi bulunur. Bu bezlerin işlevi, gözün yüzeyine yağlar salgılamaktır. Bu yağlar, gözyaşlarının fazla çabuk buharlaşmasını önler.
Meibomian bezi disfonksiyonu (MBD), bir tıkanma veya meibomian bezlerinin gözyaşlarına yeterince yağ salgılayamaması nedeniyle oluşan başka bir anomalidir. Gözün yüzeyindeki göz yaşı filminin çok çabuk buharlaşması nedeniyle, MBD kuru göz sendromu ile de ilişkilendirilir. Ayrıca, blefarit denilen bir göz kapağı sorunuyla da bağlantılıdır.
Meibomian bezi disfonksiyonunun diğer adı "meibomianittir."
MBD risk faktörleri
Meibomian bezi disfonksiyonuna yakalanma riskinizi artırabilecek pek çok faktör bulunur.
Göz kuruluğu gibi, MBD riski de yaşla birlikte artar. 40 yaşın üzerindeki insanların bu rahatsızlığı geliştirme riski, çocuklar veya genç yetişkinlere nazaran önemli ölçüde daha yüksektir.
233 yaşlı yetişkin (yüzde 91 erkek; ortalama yaş 63) üzerinde yürütülen çalışmada, yüzde 59’un en azından bir meibomian bezi disfonksiyonu işareti yaşadığı ortaya konmuştur.
Etnik kökeniniz de bunda bir rol oynar. MBD konusunda yayımlanmış araştırmanın kapsamlı bir incelemesinde, bazı çalışmaların Tayland, Japonya ve Çin’deki Asya nüfuslarının %69’una varan kısmının meibomian bezi disfonksiyonu yaşadıklarını ortaya konmuştur.
Karşılaştıracak olursak, diğer çalışmalar ABD ve Avustralya’da Hispanik olmayan beyazların sadece %20’sine varan kısmının MBD yaşadıklarını göstermiştir.
Göz makyajı yapmak MBD’ye katkıda bulunan diğer bir nedendir. Göz kalemi ve diğer makyaj ürünleri meibomian bezlerin açıklıklarını tıkayabilir. Bu, özellikle uykudan önce göz kapaklarınızı tamamen temizlemediğinizde ve göz makyajı kalıntılarınızı gidermediğinizde doğrudur.
Bazı araştırmacılar, kontakt lens takmanın da MBD riski artırabileceğine inanmaktadır. Yakın tarihli bir araştırma, meibomian bezlerdeki değişikliklerin kontakt lens kullanımı ile ilişkili olduğunu ve kontakt lenslerinin kullanımının altı aya kadar durdurulmasının bu değişiklikleri ortadan kaldırmadığını göstermiştir.
Ancak, kontakt lens kullanımının meibomian bezi fonksiyon bozukluğuna neden olup olmadığı açık değildir ve çoğu araştırmacı, kontakt lens takan insanların daha yüksek MBD riski altında olup olmadıklarını belirlemek için ek çalışmalar gerekli olduğunu söylemektedir.
MBD nasıl tespit edilir?
Meimobian bezi disfonksiyonu belirtileri — gözlerde kızarıklık, gözlerde kumlu his ve bulanık görme — kuru göz sendromunda görülenlerle neredeyse aynıdır.
Sadece bir göz doktoru MBD’niz olup olmadığını kesin olarak söyleyebilir.
Göz doktorunuzun MBD’yi tespit etmek için kullanabileceği basit bir teknik, göz kapağınıza baskı uygulamak ve böylelikle meibomian bezlerinizin içeriğini dışarı çıkarmaktır. Bu salgıların gözlemlenmesi, çoğu zaman eğitimli bir göz doktorunun meibomian bezi disfonksiyonunuz olup olmadığını belirlemesine olanak sağlar.
Meibomian bezi disfonksiyonunun gözyaşı filminin kararlılığını etkilemesi nedeniyle, göz doktorunuz gözyaşlarınızın kalitesi, miktarı ve kararlığını da test edebilir.
Yaygın kullanılan bir teste, gözyaşı kırılma zamanı (GKZ) testi adı verilir. Bu basit, ağrısız prosedür gözünüzün ön yüzeyindeki gözyaşı filmine az miktarda boya uygulanmasını içerir. Sonra, göz doktorunuz bir kobalt mavi ışıkla (gözyaşınızın parlamasını sağlar) gözünüzdeki gözyaşı filminizin kararlılığını ne kadar çabuk kaybettiğini görmek için gözünüzü muayene eder.
AYRICA BAKINIZ: Göz damlası damlatma: Göz damlasını nasıl damlatacağınıza dair bir kılavuz
Meibomian bezi disfonksiyonu için tedaviler
Geçmişte, MBD için tipik olarak önerilen tedavi, göz kapaklarına ılık kompres uygulanması ve ardından göz kapaklarına masaj yapılmasıydı. Bu tedavinin hedefi, meibomian bezlerin açıklıklarını tıkayan kalınlaşmış yağın eriyip, dışarı çıkarılmasıydı.
Ne yazık ki, ılık kompresler ve masaj genellikle sorunu tedavi etmek ve meibomian bezlerin normal işleyişini eski haline getirmek için yeterli değildir.
Diğer bir seçenek meibomian bezi sondajıdır. Bu tedavide, gözünüze uyuşturucu göz damlası uygulanır ve göz doktorunuz bir el aletini ucunu kullanarak meibomian bezlerinin açıklıklarını (göz kirpiklerinizin tabanına yakın) sondajlar ve genişletir. Bu prosedür oldukça etkili olmakla birlikte uğraştırıcı ve biraz rahatsızlık vericidir.
Artık yeni tedavi seçenekleri mevcuttur. Bunlar şunları içerir:
LipiFlow. LipiFlow termal pulsasyon sistemi (Johnson & Johnson Vision), meibomian bezlerdeki muma benzer birikintileri eritmek için göz kapaklarına yeterli ısı uygulayan bir muayenehane içi tıbbi cihazdır. Aynı zamanda, bezleri açmak ve içeriğini iyice dışarı çıkarmak için darbeli basınç uygular.
LipiFlow cihazı, 12 dakikalık tedavi boyunca göz kapağına bağlanır ve sistem göz kapaklarından göz küresine hiçbir ısı ve basınç aktarımı olmayacak şekilde tasarlanmıştır. Araştırmalar, tek bir Lipiflow tedavisinin meibomian bezi salgılamaları ve kuru göz semptomlarını üç yıla kadar önemli ölçüde iyileştirdiğini göstermiştir.
iLUX. Bu, Tear Film Innovations tarafından geliştirilen ve Alcon tarafından pazarlanan MBD’ye yönelik oldukça yeni bir muayenehane içi tedavidir. iLUX MBD Tedavi Sistemi, göz kapaklarının iç ve dış yüzeyini ısıtmak ve meibomian bezlerin içinde sıkışan mum benzeri salgıları eritmek için kullanılan, taşınabilir, el tipi ve LED tabanlı bir ısı kaynağıdır.
Salgıları eritmek için yeterince ısı uygulandığında, göz doktorunuz bir yandan göz kapaklarına baskı uygularken bir yandan da tıkanmış meibomian bezlerinin içeriğini dışarı çıkarmak için süreci doğrudan gözlemler. Çoğu hasta, iLUX sistemi ile sekiz dakikadan daha kısa bir süre içinde tedavi edilebilir.
Çalışmalar, iLUX tedavisinin, tedaviden sonraki iki ila dört haftalık süre içinde meibomian bezi disfonksiyonu ve göz kuruluğuna dair işaret ve belirtilerde önemli iyileşme sağladığını göstermiştir.
iLUX MBD Tedavi Sistemi, 2019 Tıbbi Tasarım Kusursuzluk Ödülleri’nde (MDEA) Altın madalya ile ödüllendirilmiştir.
TearCare. Bu, MBD için Sight Sciences tarafından geliştirilen, göz kapaklarının dışına uygulanan tek kullanımlık yapışkan ısıtmalı peçlerden oluşan bir muayenehane içi tedavidir. Peçler küçük, yeniden kullanılabilir, el tipi bir ısıtma birimine bağlanır. 12 dakikalık ısıtma süresinden sonra, göz doktoru sıkma forsepsi kullanarak tıkanmış meibomian bezlerini açmak ve boşaltmak üzere göz kapaklarını sıkar.
TearCare sistemine dair pilot bir çalışmada, bunun MBD ve göz kuruluğu hastalığı için etkili bir tedavi olduğunu ve en az 6 aydır süren göz kuruluğu işaret ve belirtilerini azalttığını göstermiştir. Günlük olarak evde sıcak kompres kullanan hastalardan oluşan kontrol grubunda bu türde hiçbir iyileşme görülmemiştir.
Yardımcı meibomian bezi tedavileri
Bazı göz uzmanları, MBD ve göz kuruluğu için kombine tedaviler önereceklerdir. Yukarıdaki tedavilerle birlikte önerilmesi kullanılabilecek tedaviler şunları içerir:
Yoğun darbeli ışık (YDI). Akne rosacea’yı tedavi etmek için yıllardır dermatologlar tarafından kullanılan bu tedavinin, meibomian bezi disfonksiyonu ve göz kuruluğu belirtilerini rahatlatmak için de etkili olabileceği gösterilmiştir.
Göz kapaklarına yoğun görünür ve kızılötesi ışık darbeleri uygulayan YDI tedavisi yaklaşık 20 dakika sürer. Tipik olarak, birbirinden yaklaşık olarak bir ay arayla birden fazla tedavi seansı planlanır.
YDI tedavisinin göz kapaklarındaki meibomian bezlerinde tıkanıklığa neden olan iltihaplanmayı azalttığına inanılmaktadır. Üç yıllık bir YDI çalışması, gönüllülerin yüzde 93’ünün bir dizi YDI seansından sonra göz kuruluğu belirtilerinde iyileşme düzeyini bildirmeleriyle, MBD için bir tedavi olarak umut vadeden sonuçlar vermiştir.
Blephex. Bu, blefarite yönelik muayenehane içi bir tedavi olup, meibomian bezi disfonksiyonu belirtilerini de azalttığı görülmüştür. El tipi alet, tıbbi kullanıma uygun döner bir süngerle göz kapaklarının kenarındaki sorunlu kısmı debride eder. Bu eksfoliasyon işlemi, göz kapaklarında oluşabilen ve meibomian bezlerinin tıkanmasına yol açan bir iltihaplanmaya neden olan biyofilmi ortadan kaldırır. Tedavinin dört göz kapağını da temizlemesi genelde 10 dakikadan daha az sürmektedir.
Göz kapağı debridmanı. Bu tedavide, göz doktorunuz el tipi bir cihaz kullanarak göz kapağı kenarlarına yapışan ve meibomian bezi açıklıklarını tıkayan keratin adı verilen maddeyi ve diğer artıkları soyarak temizler. Araştırmalar, göz kapağı debridmanının-temizliğinin prosedürden bir ay sonra göz kuruluğu belirtilerinde ve meibomian bezi fonksiyonunda istatistiksel bakımdan anlamlı rahatlama yarattığını ortaya koymuştur.
Antibakteriyel göz damlaları. Bazı çalışmalar, antibakteriyel göz damlalarının meibomian fonksiyon bozukluğunun giderilmesinde yardımcı olduğunu ortaya koymuştur. Göz muayenesi sırasında, göz doktorunuz bunun için iyi bir seçenek olup olmadığı konusunda size tavsiyede bulunacaktır.
Siklosporin göz damlaları. Siklosporin vücudun bağışıklık yanıtını belirli bir şekilde değiştiren bir maddedir. Bu ilaç, göz kuruluğu belirtilerini yönetmede kullanılan reçeteli göz damlası Restasis (Allergan) içinde bulunur.
Omega-3 takviyeleri. Bazı göz uzmanları, omega-3 yağ asitleri içeren besin takviyelerini yukarıdaki MBD tedavilerinden birine yardımcı bir tedavi olarak önermektedir. Omega-3 bakımından zengin bir diyet, gelecekte meydana gelebilecek meibomian bezi disfonksiyonu nöbetlerine ilişkin riski azaltabilir. Bu temel yağ asitlerinin MBD ile ilişkili iltihaplanmayı baskılamaya ve meibomian bezler içinde mum benzeri birikme riskini azaltmaya yardımcı olabildikleri görülmektedir.
MBD’NİZ OLABİLECEĞİNİ DÜŞÜNÜYOR MUSUNUZ? Size yakın bir göz doktoru bulun ve bir randevu alın.
Sayfa yayınlandı 1 Eylül 2020 Salı
